سرور یک برنامه یا دستگاه کامپیوتری است که به برنامه‌های دیگر و کاربران آن‌ها سرویس می‌دهد. در مراکز داده، کامپیوتر فیزیکی که نرم‌افزار سرویس دهنده بر روی آن اجرا می‌شود نیز اغلب به‌عنوان سرور شناخته می‌شود. این دستگاه ممکن است یک سرور اختصاصی باشد یعنی در اختیار یک کاربر خاص باشد یا مجازی باشد یعنی یک کامپیوتر را با استفاده از تکنیک های خاصی بین چند کاربر به اشتراک گذاشت. می توان هر نرم‌افزار، ماشین فیزیکی یا مجازی که خدمات سرویس دهی انجام می‌دهد را سرور نامید.
سرورهای فیزیکی و مجازی
سرور فیزیکی یک کامپیوتر است که برای اجرای نرم‌افزار سرویس دهنده استفاده می‌شود. همان‌طور که از نامش پیداست یک وسیله فیزیکی است و می‌توان آن را لمس کرد، ولی سرور مجازی، یک ماشین مجازی است که روی سرویس دهنده فیزیکی اجرا می‌شود و می‌توان وظایف یک دستگاه فیزیکی را به آن سپرد. می‌توان یک سرویس دهنده فیزیکی قدرتمند را به چند ماشین مجازی ضعیف‌تر تبدیل نمود. هر ماشین مجازی شامل سیستم‌عامل و برنامه‌های کاربردی خودش است. تمام سرورهای مجازی که روی یک ماشین فیزیکی اجرا می‌شوند دارای سیستم‌عامل و نرم‌افزارهای مختص به خودشان هستند.
با نصب یک کامپوننت نرم‌افزاری سبک‌وزن به نام هایپروایزر بر روی یک سرویس دهنده فیزیکی می‌توان آن را به یک میزبان مجازی تبدیل نموده و منابع سخت‌افزاری آن مانند پردازنده، حافظه و پهنای باند شبکه را در دسترس یک یا چند ماشین مجازی قرار می‌دهد. این امر به کاهش چشمگیر هزینه‌های سخت‌افزاری کمک می‌کند، زیرا یک کامپیوتر فیزیکی واحد می‌تواند چندین سرور مجازی را اجرا کند و به هرکدام از آن‌ها منابع موردنیازشان را تخصیص دهد.
سرور اختصاصی همان‌طور که از نامش مشخص است فقط مختص به یک مشتری است و با هیچ مشتری دیگری به اشتراک گذاشته نمی‌شود. اساسا، به شما یک سرور خالی داده می‌شود تا هر طور که می‌خواهید با آن کار کنید. سرورهای اختصاصی معمولا به مشتری اجازه می‌دهند که سیستم‌عامل و سخت‌افزاری موردنظر خود را انتخاب کنند. اکثر شرکت‌هایی که میزبانی اختصاصی را ارائه می‌دهند، پیکربندی‌های مختلف فیزیکی سرور را برای انتخاب، فراهم می‌کنند. برخی دیگر به شما این امکان را می‌دهند که بر اساس ویژگی‌های موردنظر خود یک سرور بسازید. میزبانی اختصاصی به شما این امکان را می‌دهد که روی سخت‌افزار و نرم‌افزار استفاده‌شده کنترل کامل داشته باشید.
مزایای سرورهای مجازی در مقابل سرورهای اختصاصی.
به کمک مجازی سازی می توان یک سرور اختصاصی گران‌قیمت را بین چندین سرویس‌دهنده تقسیم کرده و هزینه هر سرویس را کاهش داد. ایجاد یک سرور مجازی جدید به‌سادگی اجرای یک نرم‌افزار است، بنابراین آن‌ها سریع‌تر از یک سرور اختصاصی که باید به‌صورت فیزیکی متصل شده و پیکربندی شود، آماده می‌شوند.
برخی از انواع سرور مجازی می‌توانند در عرض چند ثانیه توسط مشتری ایجاد و نابود شوند. آن‌ها تنها تا زمانی که سرویس دهنده وجود دارد و منابع را مصرف می‌کند هزینه آن را پرداخت می‌کنند. این سرورهای مجازی را معمولا سرورهای ابری می نامند. معمولا سرورهای مجازی انعطاف‌پذیرتر، مقیاس‌پذیرتر و چابک‌تر در دوره‌های زمانی کوتاه هستند.
